Nếu bạn chưa từng chăm sóc chó mang thai, chó sắp sinh, đã sinh và sau sinh thì không nên bỏ qua bài viết này. Dưới đây Thanh Xuân Pet sẽ chia sẽ cho các bạn các điều chú ý khi đở đẻ cho chú chó của mình tại nhà.
Những Điều Cần Chú Ý Cho Việc Đở Đẻ Cho Chó Tại Nhà
Chú ý khi đỡ đẻ cho chó – Dự kiến ngày sẽ sinh đẻ của chó.
Cần dự kiến trước thời gian sinh để có kế hoạch chuẩn bị đỡ đẻ cho chó, bạn cần căn cứ vào thời điểm phối giống chó lần đầu. Thống kê được chính xác số lần và thời gian phối. Quan sát độ to nhỏ của bụng và đi siêu âm để biết được số lượng thai. Nếu như không siêu âm thì để ý bụng. Càng nhỏ số lượng thai ít thì thời gian mang bầu càng dài. Phần lớn trên 64 ngày mới sinh, gọi là “lên ngày”. Thậm chí có trường hợp chửa đến 68 – 70 ngày.
Ngược lại thai càng nhiều sẽ đẻ càng sớm. Có con 57 – 58 ngày đã sinh. Cứ quá 55 ngày thai là con sẽ sống được. Còn trước là không thể hoặc rất khó. Vì thế chó con mở mắt nhanh hay chậm phụ thuộc vào số lượng con do ít thai nên khi sinh chó con “già ngày hơn”.
Tỷ lệ chó mẹ sinh vào nửa đêm rất lớn, không tiện để đưa đến bệnh viên. Bạn có thể di chuyển từ từ, mát xa từ trên xuống dưới phần bụng của chó mẹ. Đồng thời chó chúng ăn một ít thức ăn bổ sung thế lực, để giúp chúng thuận lợi sinh sản.
Đỡ đẻ cho chó – Chuẩn bị cho quá trình sinh sản của chó mẹ.
Chó mẹ trong quá trình sinh sợ rằng sẽ rơi vào tinh trạng mệt mỏi. Để có thể bổ sung năng lượng kịp thời, có thể chuẩn bị những thức ăn cho chó dễ tiêu hóa mà có đủ dinh dưỡng. Cho chó ăn trước khi sinh.
Trước khi sinh phải làm sạch núm vú của chó mẹ. Cạo lông xung quanh và lau sạch cơ quan sinh dục. Quá trình đỡ đẻ cho chó có thể co những cơn co giãn tử cung kèm theo cơn đau. Chó mẹ thở hổn hển, sau đó rất nhanh, hậu môn và bộ phận sinh dục to ra.
Chuẩn bị dụng cụ hỗ trợ đỡ đẻ cho chó.
Đầu tiên, chúng ta phải chuẩn bị một cái ổ lớn hoặc nệm cho chó mẹ, tốt nhất là bằn gỗ hoặc giấy. Ổ đẻ cần đặt trong góc yên tĩnh, ấm áp và tránh gió. Trong ổ lót một ít vải, nhưng không được nhiều quá để tránh chó con bị mắc kẹt. Có thể đóng khay gỗ cho chó đẻ kích thước phụ thuộc độ to nhỏ của chó mẹ. Độ cao tối đa 20cm, lót vải sạch phía dưới. Nhiệt độ ổ chó đẻ dao động ở mức 26-27°C, độ ẩm < 80%. Nên có nhiệt kế, ẩm kế để đo nhiệt độ và độ ẩm tại nơi chó đẻ. Nếu dùng máy sưởi mà không có nhiệt kế kiểm tra có thể gây chết do quá nóng.
Chuẩn bị công cụ trước khi đỡ đẻ cho chó gồm: vài miếng khăn sạch, kéo, chỉ, vải bông, thuốc khử trùng, chậu rửa, báo cũ. Tốt nhất nên có thiết bị cách nhiệt (bóng đèn, chăn điện, khăn dày,…) vào mùa đông.
Nếu không quá hiểu biết quá trình sinh sản của chó cái, tốt nhất liên hệ với bác sĩ thú y hoặc hỏi những người có kinh nghiệm. Nếu bạn nuôi giống chó có tỷ lệ khó sinh tương đối lớn, tốt nhất để bác sĩ tiếp nhận đỡ đẻ. Nếu là chủ nhân đỡ đẻ, tốt nhất nên hiểu biết toàn bộ quá trình sinh, để tránh xảy ra tai nạn khi sinh.
Chú ý khi đỡ đẻ cho chó – Các bước chuẩn bị để đỡ đẻ cho chó.
Trước khi đẻ 24 giờ Đã có sữa màu trắng đặc trưng. Chó ăn ít, bỏ ăn, bụng sa, cơ bụng giãn mềm (sụt bụng). Có phản xạ ỉa đái nhiều lần (ỉa són, đái giắt). Nếu trước đó chó ăn no, có thể nôn ra thức ăn do sự chèn ép của dạ con vào dạ dày.
Từ 12-2 giờ trước khi đỡ đẻ cho chó: Kiểm tra thân nhiệt (trực tràng), nhiệt độ hạ thấp dao động từ 36.7- 37.5°C chó có thể run rẩy đặc biệt vào mùa rét lạnh hoặc bị ướt mưa lũ. Chó đi lại, đứng nằm không yên, có phản xạ cào bới tìm ổ đẻ, hay chui rúc xó tối, nơi yên tĩnh. Mắt mở to nhìn chủ cầu xin, không muốn xa rời chủ. Âm hộ sưng phù nề, có dịch lỏng trong suốt chảy ra.
Nhận biết các dấu hiệu sắp đẻ.
Sau khi chó phối giống khoảng 59 đến 63 ngày sẽ sinh. Triệu chứng chó sắp sinh là đái rắt, thỉnh thoảng nôn, bỏ ăn hoặc giảm ăn. Chó mẹ thở nhiều và nhìn mặt mũi căng thẳng, đờ đẫn, nước mắt chảy ra và thở bằng mồm. Đo thân nhiệt thấy hạ xuống dưới 37 độ.
Người nuôi cần quan sát kĩ để có biện pháp can thiệp cần thiết. Nếu vỡ ối hoặc có cơn rặn đẻ quá 15 phút mà không thấy sinh thì cần gọi ngay cho bác sĩ để được tư vấn và tìm giải pháp tốt nhất. Đặc biệt chú ý ở những chó mẹ có tiền sử khó sinh hoặc tiền sử mổ đẻ.
Chó sắp đẻ sẽ có sữa trước khi sinh khoảng 3 – 4 ngày. Tuy nhiên cũng có con đến lúc đẻ mới có sữa. Bạn có thể nhìn, sờ thấy thai nhi động phía ngoài bụng. Chó mẹ có thể ăn ít hơn, tiểu nhiều lần hơn. Thậm chí có con đi tiểu không chủ động được do bàng quang bị chèn ép.
Trước sinh 2 – 4 giờ chó mẹ bỏ ăn, ỉa “xón”, đái “giắt”, kêu rít, thở gấp bồn chồn. Chó mẹ cào bới có phản xạ làm để làm “ổ đẻ”. Lúc này cần chuẩn bị chỗ đẻ thoáng, mát, ấm, yên tĩnh, đủ ánh sáng chó chó cưng. Cần hạn chế tiếp xúc với người và con vật khác.
Tốt nhất để chó đẻ tự nhiên. Chỉ quan sát phát hiện những trục trặc trong khi sinh để xử lý. Đặc biệt với chó mẹ thay đổi tính tình, dữ tợn thì không nên can thiệp nhiều tránh stress tâm lý. Điều này có thể gây shock, vỡ động mạch tử cung trong khi rặn đẻ, mất máu và tử vong.
Đỡ đẻ cho chó – Chăm sóc chó mẹ trong quá trình rặn đẻ.
Bạn cần làm quen với khái niệm “ngôi thai ngược”? Với chó khái niệm “ngược” không phụ thuộc vào đầu hoặc đuôi ra trước, mà là”tư thế” thai. Các ngôi ngược như sau:
- Đầu ra nhưng không ra 2 chi trước, hoặc chỉ 1 chi trước thò ra.
- Ra 1 hoặc 2 chi trước nhưng đầu không ra.
- Đuôi ra trước nhưng 1 hoặc 2 chân sau không ra.
Như vậy muốn kéo thai ra được phải chuyển lại tư thế “thuận” của thai. Cụ thể là đầu và 2 chi trước, đuôi và 2 chi sau cùng ra. Ăn nhau thai là phản xạ “tự” đỡ đẻ và cắn rốn cho con của chó mẹ. Nếu phải can thiệp đỡ đẻ cho chó cũng nên cho mẹ ăn 1 – 2 nhau thai. Không nên cho ăn toàn bộ lượng nhau dễ gây đầy khó tiêu sau sinh.
Chăm sóc chó con sau khi ra khỏi tử cung.
Sau khi chó con ra quan trọng nhất là xác nhận có hơi thở không. Nếu chó con không có hô hấp, phải nhanh chóng dùng khăn bọc lại. Cầm dốc đầu chó con xuống, sau đó dùng khăn lông lau mạnh vào chó con. Kích thích hô hấp để cứu sống chó con kịp thời. Đợi sau khi chó con có phản ứng lại chuyển đến trước mặt chó mẹ, để chó mẹ liếm cơ thể chúng.
Nếu chó con vẫn còn trong bọc ối thì cần bóc bọc ối và vệ sinh cho chúng. Hút sạch dãi ở mũi và miệng để giúp chúng được thở được càng nhanh càng tốt.
Nếu có nước ối chảy ra khỏi âm hộ màu xanh mà chưa ra con là bất bình thường, cần có kiểm tra, hỗ trợ đỡ đẻ cho chó của bác sĩ thú y. Xuất hiện bọc màng ối trong lòi ra như một quả bóng con. Chó rặn liên tục, bục vỡ nước ối. Âm hộ phình to căng cứng. Có thể trông thấy từng bộ phận rồi cả con chó con ra ngoài trong cái bọc mỏng.
Trong quá trình đỡ đẻ cho chó, không nên dùng kéo để cắt, dùng dây chỉ thắt buộc dây rốn. Nếu chó mẹ vụng không tự cắn rốn cho con thì bạn nên tự cắt nhé. Chuẩn bị kéo cắt và banh kẹp cùng với cồn sát trùng ngay trước khi chó mẹ sinh con. Dùng sợi chỉ y tế quấn dây rốn cách 1cm, cắt ở vị trí dây rốn 2cm và lau khử trùng. Nếu chó mẹ tự cắn đứt dây rốn quá dài, yêu cầu phải xử lý giống như vậy. Độ dài dây rốn khoảng 1-2cm tùy giống to nhỏ là vừa. Phải đảm bảo sát trùng tốt đề phòng nhiễm khuẩn uốn ván. Sau đó sát trùng bằng cồn 70°C hoặc cồn Povidone 5%.
Xử lý các tình huống xấu khi chó đẻ.
Sau khi chó mẹ đau dữ dội, nếu trong vòng 1 tiếng mà chưa sinh được, có thể là hiện tượng chó khó đẻ. Phải nhanh chóng liên hệ với bác sĩ thú y đến hỗ trợ đỡ đẻ cho chó. Khi chó mẹ đau, thở gấp bạn có thể nhẹ nhàng ép vào bụng chó theo quy luật. Mát xa tuyến vú để giúp nó sinh nở. Đồng thời nhẹ nhàng an ủi, cổ vũ chó mẹ.
Tư thế sinh tùy thuộc vào chó mẹ. Nhiều con nằm ngang khi sinh, nhiều con khác lại nằm ở tư thế bài tiết. Sau khi bọc thai chó con ra đời, chó mẹ sẽ liếm cái nhau để nó nhanh chóng vỡ ra. Chó mẹ cắn đứt dây rốn, liếm mặt, mũi và cơ thể để chó con hô hấp.
Trong trường hợp chó mẹ không có hành động nào, hoặc để tiết kiệm năng lượng cho chó mẹ, chủ nhân phải giúp đỡ ở bên. Phối hợp với tình trạng hô hấp của chó mẹ để kéo chó con ra kịp thời.
Đỡ đẻ cho chó tại nhà – Sử dụng thuốc kích đẻ để đỡ đẻ cho chó.
Khi chó mang thai, bạn nên mua sẵn thuốc oxytoxin để ở nhà. Mua ngoài phòng khám thú y hoặc những nơi bán thuốc thú y đều có, họ sẽ hướng dẫn cách tiêm cho bạn. Thường xuyên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn cách đỡ đẻ cho chó.
Sau khi chó sinh con được 1 con khoảng 30 phút không thấy con ra mới được tiêm. Các mũi tiêm cách nhau 30 đến 40 phút. Không được tiêm khi chưa sinh được con nào.
Nếu chó con đẻ ra bị mắc ở tử cung, cần can thiệp bằng cách lót khăn vào tay cầm con kéo ra. Lựa cùng lúc với cơn rặn của chó mẹ để mau chóng giải thoát cho con. Tránh trường hợp con bị mắc kẹt trong tử cung, tắc mạch máu tại dây rốn khiến chó con thiếu oxy dẫn tới ngạt và chết.
Tuti Pet mong rằng những chia sẻ trên sẽ giúp các bạn trang bị thêm những kiến thức có thể áp dụng đỡ đẻ cho chó tại nhà. Chăm sóc tốt cho boss của mình trước trong và sau giai đoạn sinh để “mẹ tròn con vuông” nhé!